Kirdkî.com Xirbanê xo ra bigêrîn, şênayîyê şarî ra megêrîn
Derheqê Remezano Şerîfî De Ya.
Seba ke axirê Qismo Yewinî de, nîşananê Îslamîyet ra tikê behs bi, mîyanê ay nîşanan ra, tewr beriqîyaye û muhteşem Remezano Şerîf o ke no Qismo Dîyin de derheqê ey de tayê hîkmetê ci yenî vatiş.
No Qismo Dîyin New Nukteyî yo ke gelek zaf hîkmetanê Remezanê Şerîf ra New hîkmetanê ci îzah keno.
(2)
NUKTEYO YEWIN
Rojeyo ke Remezano Şerîfî de yo, sifteyanê/verênanê panc şertanê bisilmaney ra yo. Him nîşananê girdan ê bisilmaney ra yo.
Ha yo, hîkmetanê rojeyê Remezanê Şerîf de xeylê hîkmetî est î ke; him rubûbîyetê Cenabê Heqî ra, him heyato sosyal yê însanan ra, him heyatê eyê şexsî ra, him terbîyekerdişê nefsî ra, him şikrê nîmetanê Homay ra nîyadanî/ewnîyenî.
Goreyê nuqtaya rubûbîyetê Cenabê Heqî ra, xeylê hîkmetanê rojeyî ra yew hîkmetê xo no yo ke:
Cenabê Heq, rîyê ‘erdî şeklê yew sifreyê nîmetî de xeliqnayo û heme tewir nîmetî ay sifre de sey terzê (3)
de ay sifre sero rakerdî, kemaleya rubûbîyetê xo û rehmaneya xo û rehîmeya xo pê o wazîyet îfade keno. Merdim, binê perdeyê ğefletî de û daîreyê sebaban de, heqîqeto ke ay wazîyet ey îfade keno nêeşkeno tam bivîno, gilingan/rey rey xo vîr ra keno. La Remezano Şerîf de, ehlê îman desinde/xelfeta beno sey artêşêko/ordîyêko întîzaminî. Seke dawetê zîyafetê Sultanê Ezelî bîyî, nizdîyê meğrebî, pabeyê emrê “kerem bikerî” yî, ubûdîyetkarane têgeyrenî, vera ay Rehmanîyeto şefqetin û haşmetin û kullî, bi ubûdîyetêko xurt û întîzamin muqabele kenî. Gelo însanî ke beşdarê ubûdîyetêko wina xişnî û wazîfeyo wina şerefinî nêbî, eceb layiq î ke pê nameyê însanî bêrî namekerdiş?
NUKTEYO DÎYIN
Seba ke Rojeyê Remezano bimbarekî, şikrê nîmetanê Cenabê Heqî ra ewnîyeno, zaf ğaye û feydeyanê ey ra yew ğaye û feydeyê xo no yo ke:
Qeydeyo ke Veteyo Yewin de vajîyayo; werdê ke mitbaxa yew padîşahî ra, hetê yew garsonî ra yenî ardiş, yew fîyatê xo est o. Ay gorsonî rê bexşîş bidîyo, la ê nîmetanê zaf qîmetdaran bêqîmet hesibnayiş, nîmetdayoxî nêşinasnayiş senî dereceyo bêpeynî de ehmeqey a. Cenabê Heqî tewir bi tewir nîmetê xoyê bêhed û bêhesabî însanan rê rîyê ‘erdî de rakerdî, vera înan, seba vayeya ê nîmetan, şikir wazeno. Sebeb û wayîrê zahîrî(êsaye) yê ê nîmetan, herinda garsonan de yî. Ma yew fîyat danî ê garsonan, ma înan rê mînnetdar manenî. Him zî, layiq nîyî ma înan rê gelek zaf hurmet û teşekkur kenî. Hal no yo ke, Mun’îmo Raştikên, semedê ay nîmetan, ay sebeban ra vêşêr/zafêr dereceyo bêhed û bêhesab de layiqê şikrî yo. Ha yo, ey rê teşekkurkerdiş; ay nîmetan raşta raşt Ey ra zanayiş, qîmetê ê nîmetan teqdîr kerdiş û xo muhtacê ê nîmetan zanayiş reyra beno.
Ha yo, rojeyo ke Remezano Şerîfî de yo, mifteyê şikrêko raştikên û xalisî, ‘ezametin û umûmîyî yo. Çunke, sewbîna wextan de, zafê însanan seba ke binê mecburîyet de nîyî û veyşanîya raştikên hîs nêkenî, coka qîymetê zaf nîmetan fehm nêkenî. Hetê merdimanê mirdan ra, îllahes/ xusûsen maldar bî, dereceyê nîmetbîyayîşê yew ferkeyê/leteyê nana wuşki fehm nêbeno. Hal no yo ke, wextê fitarî de, a nana wuşki çimê bawermendî de zaf qîmetdar yew nîmeto îlahî yo ke hîssê eyo tamgirotişî no hal rê şahidey keno. Padîşah ra bigêri heta tewr feqîran, her kes, Remezano Şerîf de qîmetê ê nîmetan fehm keno, no hewa resenî yew şikro manewî.
Him qandê/semedo ke mîyanê rojî de werd ra men beno, xo bi xo fikirîno vano “ ê nîmetî mulkê mi nîyî. Ez werdiş û şimitişê înan de serbest nîya. Demeg malê yewerîna yî ke îkram keno; ez ganî pabeyê emrê ey ba/bibî.” Bi winasî yew fikr reyra zano ke nîmet nîmet o, şikrêko manewî keno.
Ha yo, bi no hawa, roje zaf cîhetan ra dekeweno herinda mifteyê şikrî ke wazîfeyo raştikên yê însanan o.
NUKTEYO HÎREYIN
Roje, cîhetê xoyo ke heyato sosyal ê însanan ra ewnîyeno, zaf feydeyanê ci ra yew faydeyê xo no yo ke:
Însanî, hetê debar ra bêj bi bêj şekîl de xelq bîyî. Seba no seypênêbîyayîşî ra, Cenabê Heq, pêtan/zengînan dawetê ardimê sistan/feqîran keno. Hal no yo ke, zengînî seba fehmkerdişê halê feqîran, ke qesba/zerrê merdimî veşnena, veyşanîya înan, encax pê veyşanîya rojeyî reyra tastamam fehm kenî. Eke roje çin bo, nefsperest zaf maldarî est î ke, hêşê înan ver nêşono veyşaney û xizaney çiqas zor a, û fiqareyî çiqas muhtacê şefqetî yî. No perr ra, hetê însanîyet ra, hemcinsanê xo rê şefqetkerdiş, esesanê şikro raştikênî ra yo. Kamcû/kamyew merdim beno wa bibo, yew het ra eşkeno xo ra cêrêr yew haltenikî/feqîrî bivîno; mukellef o ke vera ey şefqet binawno/ramojno. Eke mecbur nêbo dejê veyşaney bido nefsê xo, bi şefqet, lutif û ardimo ke kerdişê înan de mukellef o, besenêkeno/nêşkeno bîyaro ca, eke bikero zî tam nêbeno (tam nîno ca). Çike, raştîya ay halî nefsê xo de hîs nêkeno/tede tey nêvejeno.
NUKTEYO ÇARIN
Rojeyê Remezano Şerîfî, cîhetê eyo ke terbîyeyê nefsî ra nîyadano/ewnîyeno, zaf feydeyanê ci ra yew feydeyê xo no yo ke:
Nefs wazeno ke azad û serbest bo û xo otir hesibneno. Him zî, fitratî xo ra yew rubûbîyeto xeyalî û goreyê keyfê xo hereketkerdiş wazeno. Qayîl nîyo biduşmuşîyo/bifikirîyo ke pê nîmetanê bêhedan ameyo terbîye kerdiş. Îllahes/xusûsen, eke dunya de serwet û îqtîdarê ey zî est bo, eke ğeflet zî paştî bido ey, yewrayî/tewter ğesbane/bi zorkanî, sey dizdan, nîmetanê Homay sey heywanan tiro keno/weno.
Ha yo, Remezano Şerîf de, tewr maldarî ra heta tewr xizanî, nefsê her kesî fam keno ke, o bi xo wayîr nîyo, kole yo, azad nîyo ‘evd o. Eke emir çin bo, nêşkeno çîyanê tewr sadeyan û tewr asanan zî bikero, nêşkeno destê xo dergê awki zî bikero, rubûbîyetê eyo xeyalî şikîyeno, ‘evditîye xo qebul keno, keweno halê şikrî ke wazîfeyê eyo raştikên o.
NUKTEYO PANCIN
Rojeyê Remezano Şerîfî, cîhetê eyo ke pankkerdişê nefsî û fekverradayîşê hereketanê eyê serewedaretan ra ewnîyeno, no nuqta ra zaf ğayeyanê ci ra yew no yo ke:
Nefsê însanî ridê ğefletî ra xo, xo vîr ra keno. ‘Eczê eyo bêhed, muhtaceya eya bêpeynî, kemaneya eya gelek berzi, ke mahîyetê însanan de yî, nefs nînan nêveyneno û nêwazeno biveyno. Him nêduşmîşîno/ nêfikirîyeno ke çiqas ze’îf û çiqas binê tesîrê çinbîyayîşî û hedefê welcağan/musîbetan de yo û goşt û esteyan ra viraşte yo ke cade/lez xeripîyeno. Seke polat ra viraşte yew leşa xo est a, seke qet nêmireno, xo ebedî xeyal keno, êrişê dunya keno. Pê yew xirs û tamkareya şîddetin û waştiş û heskerdişo şîddetin reyra xo erzeno dunya. Xo besteno her çîyo lezzetin û nafin ra. Him Xaliqê xo ke bi kemalê şefqet ey terbîye keno, jey xo vîr ra keno. Him netîceyê heyatê xo û heyatê xoyê uxrewî nêfikirîno, exlaqo pîs mîyan de lêr beno.
Ha yo, rojeyê Remezano Şerîfî, tewr ğafîlan rê û sarewuşkan rê, ze’îfeya înan û acizeya înan û feqîrîya înan dano înan hîskerdiş. Ridê veyşaney ra pîzeyê xo fikirîno; îhtîyaceya eya ke pîzeyê ey de ya fehm keno. Keweno ey vîr ke leşa eya ze’îfi çiqas pûyaye ya. Fehm keno ke çiqas muhtacê rehmi û pîzeveşnî yo. Qayîl beno ke fîr’ewneya nefsî caverdo, kemalê ‘ecz û muhtacî reyra xo berzo dergahê Homay û xo hedirneno ke yew destê şikro manewî reyra keyberê rehmetî bikwo -eke ğefletî zerra ey nêherimnaya…
NUKTEYO ŞEŞIN
Rojeyê Remezano Şerîfî, cîhetê xo ke nuzulê Qurano Hekîm ra eleqedar o û cîhetê xo ke seba ameyîşê Qurano Hakîmî, wextêko tewr muhîm o, zaf ğaye û fedeyanê ey ra yew no yo ke:
Qurano Hakîm madem menga/aşma Remezanî de nuzul bîyo. Merdim wextê ameyîşê ay Quranî bîyaro çimanê xo ver, seba o xîtabo vahyî vera şîyayiş; lazim o ke, Remezano Şerefin de, ihtîyacanê xoyê nizman ra û halanê bênaf û vengan ra xo hera bigêro. Pê teriknayîşê werd û şimitişî ra keweno wazîyetê melekan, û yew het ra seke o Quran newe yeno war ey wendiş û goşdaritiş, û xîtabê Îlahîyê ke ey de yî, sey hingê/helê înan ê warameyîş de goşdarîkerdiş, merdimî resneno yew halo bimbarekî ke; ay vatişan seke Resulê Ekrem(a.s.m.) ra bieşnawo goşdarîkerdiş, hatiki/belkî seke Hezretê Cebraîl ra, hatiki Mutekellîmê Ezelî ra bigoşdaro/goşdarî bikero. Û tercumaneya xo reyra nê halî sewbînan rê bido goşdaritiş û heta dereceyêk ğayeyê warameyîşê Quranî binawno/ramojno.
Belê, Remezano Şerîf de Alemê Îslam seke bikewo herinda yew mescîd. Yew mescîdo ke, bi mîlyonan hafizî, goşeyanê ay mescîdê girdî de ay Quranî, o xîtabê asmênî/semavî, şarê ‘erdî ro danî eşnawitiş. Her Remezan ayeta ( 4)
î terzêko nurin, çirisîyaye de dano nawitiş/mojneno; na ayeti ispat kena ke Remezan menga/aşma Quranî yo. Sewbîna ferdê ay cemato girdî, înan ra tayê, bi aramîye, ay hafizan goşdarî kenî. Ê bînî xo rê wanenî. Mîyanê winasî yew wazîyet de yew wazîyeto bimbarek de, tabîyê hewesanê nefso pîsî bîyayîş, pê werdiş û şimitiş o wazîyeto nurin ra vejîyayîş çiqas xirab o û çiqas hedefê nefreto manewî yê cemeatê ay mescîdî yî, o tewir zî, Remezano Şerefin de, ayê ke muxalefetê ehlê rojeyî kenî zî, o derece de hedefê nefret û haqareto manewî yê pêroyî alemê Îslamî yî.
NUKTEYO HEWTIN
Cinsê însanan ameyo dunya ke seba axîretî citkarey/cityerî û bazirganey bikero, Rojeyê Remezanî ke no cîhetî ra qezencê ey ra ewnîyeno, zaf ğaye û feydeyanê ey ra yew ğaye û feydeyê ey no yo ke:
Remezano Şerîfî de, xeyrê ‘emelan yew rê hezar o. Pê hukmê hadîs reyra qet’î yo ke her yew herfa Quran rê des sewabî est î; des xeyrî hesibîyenî, des fêkîyanê Cennetî ano.
Remezano Şerîfî de, her yew herf rê des ney, hezar; û sey ayetanê Ayet-ul Kursî, her yew herfa înan bi hezaran a; û Yêneyanê(Cuma) Remezano Şerîfî de hîna zîyade yî. Û Şewa Qedrî de hîris hezar xeyr nusîyeno. Belê, Qurano Hakîm ke her yew herfa ey hîris hezar fêkîyanê baqîyan dano, dekeweno herinda hende yew dara nurin yê cenetî ke, hezaran ay fêkîyanê baqîyan, Remezano Şerefin de, mumînan rê dano qezençkerdiş. Ha yo, bê, no tîcareto muqaddes, ebedî, karin ra biewni, temaşe biki û bifikirîyi ke, ê ke qîmetê nê herfan nêzanenî dekewenî mîyanê çiqas yew ziraro bêhed, fehm bikir.
Ha yo, Remezano Şerîf, seba bazirganeya axîretî, yew dezgeh û yew bazaro gelek karin o. Û semedê xasilato uxrewî, gelek semeredar yew ca yo. Û seba geşbîyayîşê ‘emelan, wisari de sey varitê aşma Nîsanî yo. Vera Seltanatê Rubûbîyetê Homayî, yew seremonîya ‘evdîtîyê însanan o ke herindê roşano tewr erjaye û bimbarekî de yo. Û semedo ke ayhawa yo, roje, merdimî sero ferz bîyo ke, nefs ğeflet reyra, pê werdiş û şimitiş, ke hacatê eyê heywanî yî, hewesperwerane nêdekewo çîyanê bênaf û lezzetinan ke weşba ey şonî. Seke nedaîm, heywanîye ra vejîyo dekewo wazîyetê melekey yanxo dekewo bazirganeya axretî, fek îhtîyacanê xoyê dunyewîyan ê nedaîman ra verradano, seke bibo merdimêko uxrewî û dekeweno ruhêko ke şeklê merdiman de aseno, ridê rojeyê xo ra Samedîyet rê tewirêk ‘eynikey/’eyneyî keno.
Belê, Remezano Şerîf, na dunyaya fanî de, mîyanê ‘emro fanî/vîyarte de û cuya kilm de, yew ‘emro baqîyî/bêpeynî û yew cuya derga baqîyî xo mîyan de hewîneno, dano qezençkerdiş. Heya, tek yew Remezan, eşkeno netîceyanê yew ‘emro heştay serrî bido qezençkerdişî. Şewa Qedri zî, bi vatişê Quranî, hezar aşman ra hîna xeyrin bîyayîşê xo reyra, na qali rê delîlêko qet’î ya.
Heya, çitur/senî ke yew padîşah, sultanîya xo de, belkî her serr, tayê rojan -sey wexto ke vejîyo textî ser, yanxo sewbîna yew çîyo ke sultanîya eya debdebeyin ra ewnîyeno- keno roşan. Raîyetê xo / hemwelatîyanê xo, o roj de daîreyê qanunanê umûmîyan de ney, belkî îkramanê xoyê taybetîyan rê û îltîfatê xoyê xas rê û îcraatanê xoyê fewqeledeyan rê dîrekt, bê perde, şarê xoyê erjaye û sadiqan ano huzurê xo, înan rê eleqedar beno. Ay hawa zî, Padîşaho Zulcelal yê heştês hezar aleman, ke Sultanê ezel û ebed o, Qurano Hakîmî, ke fermanê eyo qedirgiran o, heştês hezar aleman ra nîyadano, rîyê ey verbi înan o, Remezano Şerefin da ardo war. Helbet coka hîkmetê ey ra yo ke Remezanî bikero yew roşano Homayî yo taybetin û ey bikero yew sergîyo Rebbanî û ey bikero yew meclîso ruhanî.
Madem Remezan, o roşan o. Helbet heta cayêk, qey însanan xejlanê suflî û heywanîyan ra hera tepiştiş, rojegirotiş emir beno. Û tewr mukemmelê ay rojeyî zî, sey mîdeyî heme cîhazanê însanan hîsî, çimî, goşî, zerrî, xeyalî, fikrî zî ganî roje bigêrî. Yanî, înan heraman ra, çîyanê vengan ra antiş û her yewînan goreyê înan sewkî ‘evditîye kerdiş îcab keno. Mavajî rojeyê ziwanî; ey zurî ra, zem ra û qalanê pîsan ra durî tepîştîş reyra beno, û ay ziwanî, wendişê Quran û zikir û çîyanê sey tesbîh û selawat û tewbe–îstîğfar reyra xejilnayîş/meşxulkerdiş o. Mavajî rojeyê çiman; înan heram ra nîyadayîş ra û rojeyê goşan; înan çîyanê xiraban eşnawitiş ra men kerdiş o, çimanê xo verbi îbretan û goşanê xo seba goşdaritişê qala heqi û goşdaritişê Quranî karardiş lazim o, bi no qeyde sewbîna cîhazatî zî goreyê taybetîya xo ganî roje bigêrî. Xora, made semedo ke fabrîqayêka tewr girs a, eke roje reyra tatîl bikero, sewbîna dezgehê wirdêlekî bi asanî tabîyê ey benî.
NUKTEYO HEŞTIN
Zaf hîkmetanê Remezano Şerîfî ra yew hîkmetê eyo ke cuya şexsî yê însanan ra ewnîyeno no yo ke:
Însanan rê, cinsê daruyanê tewr muhîman ra, maddî û manewî yew parêz o. Û tibben yew dîyet o, nefsê însanî, derheqê werdiş û şimitiş de çiqas goreyê keyfê xo têbigeyro, him senî zirar dano cuya maddî ê şexsî, heram–helal nêvatiş rastgele galaya heme çîyan kerdiş zî seke jehr dano cuya eya manewî. Hînî qelb û ruh rê îtaetkerdiş, ay nefs rê çetin yeno, hewsarê xo salme gêno xo dest. Hînî însan nêşkeno ey wenîşo, o nişeno însanî.
Remezano Şerîfî de, pê roje, yew tewir banderê parêzî beno, keno ke bimuso rîyazet û banderê emran beno. Bêçare madeyo ze’îf zî, werdo ke hema nêhemilnayo sero yewna werd dekerdiş reyra nêweşey nêanceno. Û seba ke emir reyra werdo helal ra zî dest anto, seba ke bieşko hereman ra zî hera vindero, yew qabîlîyet peyda keno ke bieşko goş bido emro ke aqil û şerî’etî ra yeno. Keno ke heyato manewîyî nêherimno.
Him eğlebê însanan zaf rayan raştê veyşanî yenî. Veyşanîya ke seba sebir û tehammulî yew talîm dana, muhtacê rîyazetî ya. Rojeyo ke Remezano Şerîf de yo, pancês saetî, eke bê paşîve bo, vîst û çar saetî yew mudeyê veyşanî rê, yew sebir û tehemmul û yew rîyazet û talîm o. Demek, bêsebrîye û bêtehemmulîye ke welcağê/musîbetê merdimî dila kena, daruyê înan ra yew zî roje yo.
Him a fabrîqayê madeyî zaf xedemeyê xo est î. Him aye reyra eleqedar zaf cîhazatê însanîyetî est î. Nefs, eke mîyanê rojanê mengêka/aşmêka nedaîm de mabên nêdo xebati, xedemeyê a fabrîqa û ay cîhazatî, îbadetê xoyê taybetan xo vîr ra kenî, nefs reyra eleqedar benî, kewenî bin tehekkumê ey. Sewbîna cîhazatê însanîyetî zî, hermele û dûyê çerxanê a fabrîqaya manewî reyra bêîntîzam benî, têmîyan kewenî. Dîqqetê înan, şono nefsî ser. Wazîfeyanê xoyê berzan muwaqeten xo vîr ra kenî. Coka, verîna ehlê welayetî ra zafînan, qandê/qey averşîyayîşî, xo dayo rîyazet, xo banderê tikêk/tay werdişî û şimitişî kerdo.
Labelê, pê rojeyê Remezano Şerîfî, xedemeyê a fabrîqa fehm kenî ke, têna seba a fabrîqa xelq nîbîyî. Û sewbîna cîhazat, herinda şênayîya sefîl yê a fabrîqa, Remezano Şerîf de, şayîya melekî û ruhanî reyra lezzet gênî, dîqqetê/balê xo danî nînan ser. Coka, Remezano Şerîf de mumînî, goreyê derecaya xo mezherê cîya-cîya nuran, feyzan, zerrweşîye benî. Sey qelb û ruh, aqil û sir zaf hîssî, a menga bimbarek de, bi wasitaya rojeyî, zaf aver şonî û wayîrî feyz benî. Her çiqas made bibermo zî, ê zerra safî ra huyenî.
NUKTEYO NEWIN
Rojeyê Remezano Şerîfî, raşta raşt rubûbîyeto xeyalî ê nefsî şikneno û ‘eczê ey mojneno ci ubûdîyetê ey dano ey zanayîş, no cîhet ra ğaye û feydeyanê ci ra yew ğaye û feydeyê xo no yo ke:
Nefs qayîl nîyo Rabbê xo bisinaşno; sey Fîr’ewnî, o bi xo rububîyetê xo wazeno. Çiqas ezab ci rê bibo, na damari tede manena. Labelê, pê vêşanîye a damara ey şikîna. Ha yo, rojeyo ke Remezano Şerîf de yo, raşta raşt darbi dano cepheya fîr’ewney yê nefsî ro, ey şikneno. ‘eczê ey, feqîreya ey, ‘evditîta ey tira vano.
Rîwayetê Hedîs de est o ke:
Cenabê Heq nefsî ra vato: “Ez çî ya, ti çî yî?”
Nefs vato: “Ez ez a, ti ti yî.”
‘Ezab ci kerdo, o eşto Cahnim, fina/hewna tira persayo. Reyna vato: “Ene ene, ente ente.” Çi tewir ‘ezab ci kerdo, enanîyetî ra fek verra nêdayo.
Badê, pê veyşanîye ‘ezab ci kerdo. Yanî o veyşan verdayo. Hewna persayo: “Men ene? We ma ente?”
Nefs vato: “Ente Rabbi-r Rehîm. We ene ‘Ebduke-l ‘eciz.” Yanî, “ Ti Rebbê mino rehîm î. Ez evdêkê toyo ‘eciz a.
(5)
(6)
Îtîzar/Uzirwaştiş: No Qismo Dîyin, semedo ke çewres deqîqa de bi lezkanî nusîyayo, him semedo ke ez û katîb nêweş bîyî, helbet tede bêserûberey û qusir est o. Ma biraranê xo ra pawenî ke bi çimanê musamaha tira biewnî. Çîyê ke munasîb vînenî wa raşt bikerî.
Tirkî ra açarnayoxî: Serdar BEDIRXAN, W.K. MERDIMIN
BINNOTÎ:
- Pê nameyê Homay ke Rehman û Rehîm o.
- A menga/aşma Remezanî ke seba însanan rayîro raşt mojnayox, delîlanê eşkera ê hîdayetî xo de hewînayox û heq û batilî yebînan ra aqitnayox Quran tede de nazîl bîyo. (Sûreya Beqera:185)
- Cayêko hêvî nêkerdinî û nêpawînî ra. (Sûreya Telaqi:3)
- Menga Remezanî, menga (hende bimbarek a) ke tede Quran ameyo war. (Sureya Beqera:185)
- Homay mi! Efendîyê ma Muhammed rê, al û eshebanê ey rê yew rehmeto ke ti tira razî yî û o zî layiq ey o, goreyê hûmaranê herfanê Quranî ke menga Remezanî de wanîyenî selat û selam biki.
- Rebbê toyo ke wayîrê îzzetî yo, vatişê înan ra hera yo. Heme pêxamberan rê selam bo. Hemd zî qey Rebbê Aleman Homayî rê yo. (Sûreya Saffati:180-182)
Vajnameyeko Kirdkî- Tirkî
Remezano Şerîf: şerefli Ramazan ayı
axir: son, âhir
tikê: az miktar
tewr: en (Tewr tayê: En az. Tewr zaf: En çok)
hîkmet: gaye, fayda
mengi: ay (30 günlük zaman dilimi)
nukte: ince ve anlamlı söz
sifte: ilk, birinci
gird: büyük
ha yo: işte
xeylê: çok, epeyce, hayli
rubûbîyet: rablık; Allah’ın herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri vermesi, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulundurması
Cenabê Heq: hakkın ta kendisi olan şeref ve yücelik sahibi Allah
nefs: insanı daima kötülüğe, maddî zevk ve isteklere sevk eden kuvvet
nîyadayene: bakmak
kemalê rubûbîyet: Allah’ın terbiye ediciliğinin mükemmelliği
rehmaney: Allah’ın herbir varlıkta tecelli eden merhamet ediciliği
rehîmey: Allah’ın bütün varlıkları kaplayan merhamet ediciliği
ğeflet: duyarsızlık, umursamazlık
heqîqet: doğruluk, gerçek, asıl, asıl olan durum ve şekil
ehlê îman: Allah’a ve Allah’tan gelen herşeye inanan kimseler, mü’minler
desinde: hemen, anında, çabucak
Sultano Ezel: hüküm ve saltanatının başlangıcı olmayan Sultan, Allah
meğreb: akşam vaktî
ubûdîyetkarane: kulluğa yakışır hareket, tavır
haşmetin: büyük, gösterişli
Veteyo Yewin: Birinci Söz, Risaleyê Nur Külliyatından Sözler kitabının birinci sözü.
Mun’îmo Raştikên: gerçek nimet verici olan Allah
mifte(h): anahtar
xalis: halis, 1- karışıksız, katkısız, 2- af, temiz ve samîmî
‘ezamet: büyüklük, ululuk, yücelik, celâl
fehm: kavrama, farkına varma, anlama
îllahes: hususen, özellikle
bawermend: inançlı kimse, mü’min
men: yasak (men bîyayene: yasaklanmak)
haltenik: 1- fakir 2- maddî durumu iyi olmayan, geçimini zor sağlayan
yewrayî: tümden, bütünüyle
tiro kerdene: 1- yutmak 2- sıvazlayarak veya okşayarak temas halinde bir şeyi aşağı indirmek
lîbas: elbise, giysi
welcağ: musibet, bela
polat: çelik
êriş: saldırı
xirs: aşırı istek, şiddetli arzu
tahkarey: hırs ve açgözlülük, tamah
naf: yarar, fayda
Xaliq: yaratıcı, herşeyi yaratan Allah
uxrewî: uhrevî, Âhirete âit, öbür dünya ile ilgili
pûyaye: çürük
kemal: bir şeyin tam ve noksansız dereceye erişmiş olması durumu, mükemmellik, tamlık
aram: sakin, dingin
seremonî: tören
samedîyet: Allah’ın hiçbir şeye muhtaç olmayıp herşeyin Ona muhtaç olması
raîyet: halk, vatandaş
Padîşaho Zulcelal: sonsuz büyüklük, yücelik ve azamet sahibi Padişah, Allah
Sultanê ezel û ebed: varlığının başlangıcı ve sonu olmayan kudret ve hakimiyet sahibi Sultan, Allah
suflî: alçak, aşağılık
rîyazet: gelip geçici şeylerden nefsi çekerek, kanaat içinde yaşama; ilim, ibadet ve fikirle meşgul olma
şerî’et: Allah’ın kulları için peygamberleri vâsıtasıyle koymuş olduğu îman, ahlâk, ibâdet ve hukukla ilgili kural ve hükümlerin bütünü, din
hermele: gürültü
muwaqeten: geçici olarak
Îtîzar: bir sebep göstererek affını isteme
